Sıfır Atık Yönetmeliği

Sıfır Atık Yönetim Sistemi; özellikle kamusal alanlarda; israfı önleme, kaynakları verimli kullanma, atık oluşumunu engelleme ve azaltma, kaynağında ayrı toplama ve geri kazanım, mevzuata uygunluk ilkelerini benimser.

Sıfır Atık Sistemini Kimler Uygular?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 12 Temmuz 2019 tarihinde Sıfır Atık Yönetmeliği yayınlanmıştır. Bu yönetmelikte Sıfır Atık Sistemini uygulaması gereken kurumlar belirtilmiştir, uygulamaya geçiş için son tarihler belirlenmiştir.

Sıfır Atık Yönetmeliği’nde, sıfır atık sistemini uygulamak zorunda olan kurumlar mahalli idareler ve bina/yerleşkeler olmak üzere iki ana grupta incelenmiştir. Aynı zamanda gönüllü olarak bu sistemi uygulamak isteyen kurumlara da yol gösterilmiştir.

Mahalli İdarelerde Sıfır Atık Sistemine Geçi İçin Son Tarih Nedir?

Mahalli idareler, sıfır atık sistemine geçişin tamamlanma tarihlerine göre 3 gruba ayrılmıştır. 1.Grup kapsamında olanlar; 31 Aralık 2021, 2. Grup kapsamında olanlar 31 Aralık 2021, 3. Grup kapsamında olanlar 31 Aralık 2022 tarihine kadar Sıfır Atık Sistemi’ne geçişi tamamlamaları gerekmektedir.

Bina ve Yerleşkelerde Sıfır Atık Sistemine Geçiş İçin Son Tarih Nedir?

Bina ve yerleşkeler, sıfır atık sistemine geçişin tamamlanma tarihlerine göre 4 gruba ayrılmıştır. 1.Grup kapsamında olanlar; 1 Haziran 2020, 2. Grup kapsamında olanlar 31 Aralık 2020, 3. Grup kapsamında olanlar 31 Aralık 2021; 4 grup kapsamında olanlar 31 Aralık 2022 tarihine kadar Sıfır Atık Sistemi’ne geçişi tamamlamaları gerekmektedir.

Mahalli idarelere, bina/yerleşkelerde belirtilen gruplarda yer alan işletmelere ve gönüllü olan diğer kurumlara, sıfır atık sistemi kapsamında yürüttüğü çalışmaların yeterli ve uygun bulunması durumunda Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi verilir.

Sıfır atık sistemini kurmak zorunda olan mahalli idarelere, bina/yerleşkelere ve gönüllü olarak bu sistemi uygulayan diğer katılımcılara, sıfır atık sistemi kapsamında yürüttüğü çalışmaların uygun ve yeterli bulunması durumunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından “Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi” verilir.

Temel seviye sıfır atık belgesinin alınmasını takip eden 1 yıllık süre sonunda, gerekli koşullar sağlandığında, kurulan sıfır atık yönetim sistemi gümüş, altın veya platin seviye olarak da belgelendirilebilir.

Aşağıdaki kurumlar ise temel seviye sıfır atık belgesinin alınmasının ardında gümüş, altın veya platin sıfır atık belgesi için müracaat etmek zorundadırlar.

İl belediyeleri,
Nüfusu 50.000 üzerindeki ilçe belediyeleri,
Organize sanayi bölgeleri,
Alışveriş merkezleri,
Havalimanları,
Tren ve otobüs terminalleri,
Limanlar ile 50 oda ve üstü konaklama kapasiteli işletmeler

Sıfır Atık Sisteminde Danışmanlık Alınması Gerekli Midir?

Sıfır atık yönetim sistemini kurmakla yükümlü olanlar ile sistemi gönüllü olarak kurmak isteyenler, sıfır atık yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi için danışmanlık hizmeti alabilirler.

Platin belge almak isteyenlerin ise danışmanlık hizmetini almaları zorunludur.

Mahalli idarelerde ise; İl Merkez İlçe Belediyeleri Dışındaki Diğer Belediyeler ile mücavir alan dışındaki il özel idareleri danışmanlık hizmeti alabilirler ya da çevre görevlisi istihdam ederler.

Sıfır Atık Sisteminde Danışmanlık Kapsamında Hangi Çalışmalar Yapılır?

Sıfır atık sisteminin sorumluluk alanındaki tüm kişilere ve kurumlara sıfır atık konusunda; atıkların türlerine göre ayrılması ve ayrı biriktirilmesi konularında bilgilendirme yapılır.
Kaynağında ayrı biriktirilen atıkların birbirleriyle karıştırılmadan ayrı olarak toplanması ve geçici depolanması için altyapı oluşturulur. Faaliyetin türüne göre atık toplama üniteleri planlanır, geçici atık depolama alanı projelendirilir.
Atıkların bina/yerleşke içinde kaynağında ayrı toplanması, ayrı biriktirilmesi ve geçici depolanması ile tesisten uzaklaştırılması ve geri kazanımı/bertarafı süreçleri çevre mevzuatına uygun şekilde yürütülür ve denetlenir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve diğer resmi kurumlarla ile iletişim halinde olarak sıfır atık belgesi ve sıfır atık yönetim sisteminde gerekli olan diğer izin ve belgelendirme süreçleri yönetilir.
Mevcut atık yönetim sistemi sıfır atık yönetim sistemine entegre edilir. Yapılması gereken çalışmalar için talimatlar oluşturulur.
İsrafın önlenmesine yönelik politikalar geliştirilir; hem kaynak kullanımının azaltılması için hem de atık oluşumunun önlenmesi/azaltılması için çalışmalar yapılır.
Sıfır atık yönetim sisteminin yaygınlaştırılması ve bu konudaki farkındalığın arttırılmasına yönelik bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri yapılır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Sıfır Atık Bilgi Sistemi’ne kayıt olunur, sıfır atık sistemi kapsamında yapılan çalışmalara ait veriler ve dokümanlar sunulur.
Ayrıca Sıfır Atık Yönetim Sistemi kapsamında yapılan çalışmalarla ilgili veriler Ocak ve Temmuz aylarında Sıfır Atık Bilgi Sistemi’nde beyan edilir.
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında kurum periyodik aralıklarla hem saha uygunluğu hem de dokümantasyon yeterliliği bakımında denetlenerek kurum yetkilisine raporlama yapılır.
Ayrıca platin sıfır atık belgesine sahip olunması durumunda, belgenin alınmasının ardından gerçekleştirilen faaliyetlerin, uygulamaların, sistem ile getirilen yeniliklerin, sağlanan kazançların ve ileriye yönelik hedeflerin yer aldığı sıfır atık sürdürülebilirlik raporu hazırlanır.